وکیل و مشاور مالیات بر ارث

آشنایی با اصلاحات قانون مالیات بر ارث

یکی از شاخص های ارزیابی یک نظام مالیاتی مطلوب و کارآمد، ساختار قوانین آن نظام و میزان جامعیت، صراحت و روشنی آن بشمار می رود. بر همین اساس، اصلاح قانون مالیات های مستقیم به عنوان یکی از کلیدی ترین قوانین اقتصادی کشور، در راستای ایجاد تحرک و پویایی در نظام اقتصادی و قابلیت انعطاف و انطباق با تغییر شرایط اقتصادی جامعه، از چندی قبل مدنظر سیاست گذاران عرصه اقتصاد قرار داشت و سرانجام در 31 تیرماه سال جاری به تصویب رسید. قانون مالیات بر ارث بخشی از قانون مالیات های مستقیم است که همگام با سایر بخش های آن با کاهش قابل توجه نرخ ها و ساده سازی فرایند پرداخت مالیات دچار تغییر و تحولات عمده ای شده است.

 در ادامه، تغییرات قانون مالیات بر ارث را در قانون جدید مالیات های مستقیم به صورت اجمالی بررسی می کنیم: شاید بتوان گفت مهم ترین تغییر ایجاد شده در قانون جدید مالیات بر ارث، نحوه محاسبه اموال متوفی است. مالیات بر ارث اموال متوفی می تواند به صورت تکی یا موردی پرداخت شود و لزومی به تعیین تکلیف همه دارایی ها به صورت یکجا نیست. بنابراین چنانچه وراث مایل باشند تنها بخشی از ماترک متوفی را در زمان مشخصی منتقل نمایند می توانند این کار را با پرداخت مالیات نقل و انتقال و مالیات بر ارث همان دارایی مشخص انجام داده و فرایند انحصار وراثت و تعیین تکلیف سایر دارایی ها را به زمان دیگری موکول نمایند. به عبارت دیگر، در قانون پیشین، پس از محاسبه و ارزش گذاری کل اموال متوفی، مالیات متعلقه محاسبه می شد. لیکن در اصلاحیه قانون جدید، دارایی های متوفی بصورت مجزا از یکدیگر ارزش گذاری شده و پس از محاسبه مالیات نقل و انتقال، مالیات بر ارث براساس نرخ تعیین شده در قانون محاسبه می شود. به طور مثال به منظور محاسبه مالیات بر ارث یک ملک مشخص، ابتدا به میزان %5 ارزش معاملاتی ملک مزبور، مالیات نقل و انتقال آن ملک معین می شود و سپس با یک و نیم برابر کردن مالیات نقل و انتقال، میزان مالیات بر ارث آن ملک مشخص می شود. بدین ترتیب مالیات بر ارث دارایی های متوفی اعم از ملک، حق واگذاری محل، وسایل نقلیه، سپرده های بانکی، اوراق مشارکت، سهام و سایر اموال و حقوق مالی متوفی هر یک به صورت جداگانه و با نرخ های مشخص در قانون قابل محاسبه خواهد بود. (ماده 17 ق. م. م) لازم به ذکر است در قانون جدید نیز همچون قانون پیشین، نسبت ورثه با متوفی در تعیین میزان مالیات موثر است. به معنای دیگر، هر چه ورثه نسبت نزدیک تری با متوفی داشته باشند، مالیات کمتر و هر چقدر نسبت دورتری با متوفی داشته باشند، مالیات بیشتری پرداخت می کنند.

وکیل و مشاور مالیات بر ارث

کاهش نرخ مالیات بر ارث در اصلاحیه قانون مالیات‌های مستقیم

رئیس کل سازمان امور مالیاتی کشور از کاهش میزان پرداخت مالیات بر ارث بر اساس لایحه جدید اصلاح قانون مالیاتهای مستقیم خبر داد و گفت: در این لایحه تسهیلاتی برای بخش تولید فراهم شده است.

.

 علی عسکری در گفتگو با مهر با بیان اینکه در لایحه اصلاحی قانون مالیات های مستقیم تقدیمی به مجلس هیچ گونه نرخ مالیاتی اضافه نشده است، گفت: در این لایحه برخی پایه های جدید مالیاتی برای اولین بار وضع شده است.

.

رئیس کل سازمان امور مالیاتی کشور با اشاره به اینکه برای برخی بخشهایی که تاکنون مالیات اخذ نشده، در این لایحه پایه های جدیدی وضع شده است، تصریح کرد: این در حالی است که هیچ گونه نرخی به مالیاتها افزوده نشده است.

.

جدول تفاوت مالیات بر ارث در قانون قدیم و جدید

جزئیات تغییر مالیات بر ارث

قانون « اصلاح قانون مالیات‌های مستقیم » در تاریخ 31/ 4/ 1394 به تصویب مجلس شورای اسلامی رسیده و به تازگی در روزنامه‌ها منتشر شده است. اگرچه این قانون از ابتدای سال 1395 اجرایی می‌شود، اما با توجه به آثار مهم اقتصادی که دارد، توجه فعالان اقتصادی را به خود جلب کرده است.

متن قانون بسیار مفصل و احکام آن بسیار پیچیده و در عین حال بنیادی است و تغییرات جدی در نظام مالیاتی کشور ایجاد می‌کند. چنین تغییرات گسترده‌ای در نظام مالیاتی و به تبع آن در نظام اقتصادی کشور باید پس از اطلاع‌رسانی و زمینه‌سازی‌های گسترده در سطح کشور انجام شوند تا جامعه به یکباره با تحولات ناگهانی در فضای اقتصادی مواجه نشود. در حال حاضر جای اطلاع‌رسانی کامل و شفاف درخصوص قانون جدید، احکام آن و چرایی وضع آنها خالی است. اما نمی‌توان این نکته را نادیده گرفت که قانون جدید، به‌عنوان یکی از کلیدی‌ترین قوانین موثر بر فعالیت‌های اقتصادی در داخل کشور تا سال‌ها آثار خود را بر جا خواهد گذاشت و از این رو آشنایی با کلیات آن برای فعالان اقتصادی و عموم مردم ضروری است. این نوشته به یکی از مباحث اساسی مطرح شده در قانون جدید، یعنی « مالیات بر ارث » می‌پردازد.

مالیات بر ارث در ادبیات حقوقی به دو نوع تقسیم می‌شود: مالیات بر ترکه و مالیات بر ارث به معنای خاص. مالیات بر ترکه، مالیات بر دارایی‌هایی است که از متوفی باقی می‌ماند، خواه آن دارایی‌ها به ارث برسند و خواه خیر. مالیات بر ارث، هنگامی دریافت می‌شود که دارایی‌ها به ارث برسند و آنگاه ورثه هر یک بخشی از دارایی‌هایی را که از طریق ارث تملک کرده‌اند به‌عنوان مالیات می‌پردازند. از آنچه گفته شد روشن می‌شود که دارایی‌های بجا مانده از متوفی ممکن است دو بار مشمول مالیات قرار گیرد و در حقیقت، در برخی از کشورها چنین اتفاقی نیز رخ می‌دهد اما برخی دیگر از کشورها به دریافت یک مالیات اکتفا می‌کنند. نظام حقوقی ایران تنها یک مالیات دریافت می‌کند و آن هم مالیات بر ارث به معنای خاص آن است.